Khi tham gia thị trường ngoại hối, tâm lý đầu tư có ảnh hưởng rất lớn đến quyết định giao dịch và thành công của nhà đầu tư. Vậy các yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex là gì? Cách ứng phó với tâm lý giao dịch? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Tâm lý giao dịch là gì?
Tâm lý giao dịch (Trading Psychology) là một thuật ngữ đề cập đến trạng thái, cảm xúc và hành động của những người tham gia thị trường. Khi họ giao dịch tài sản ở bất kỳ thị trường nào, những yếu tố tâm lý này thường xuyên xuất hiện.
Tâm lý giao dịch là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư. Sợ hãi, tham lam, tin tưởng, hy vọng và căng thẳng đều là những yếu tố phổ biến trong tâm lý. Do đó, việc một nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận hay thua lỗ trên thị trường được xác định bởi các yếu tố tâm lý này.
Phân loại tâm lý giao dịch trên thị trường
Tâm lý giao dịch thường được chia thành hai nhóm cảm xúc: Tiêu cực và tích cực. Tuy nhiên, do thị trường tài chính luôn biến động, các nhà đầu tư dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý lo lắng và tham lam. Điều này dẫn đến việc họ có thể đưa ra các quyết định sai lầm.
- Tâm lý lòng tham: Cảm xúc này thường nảy sinh khi các nhà đầu tư nắm giữ một vị thế giao dịch trong một khoảng thời gian dài để tối đa hóa lợi nhuận. Lòng tham thúc đẩy họ mở nhiều vị trí đầu cơ, bất chấp rủi ro cao.
- Tâm lý sợ hãi: Sự sợ hãi thường phổ biến trong chứng khoán nhất là thị trường gấu. Khi biến động giá giảm, các nhà đầu tư lo ngại rằng giá sẽ tiếp tục giảm nhanh chóng, dẫn đến tổn thất đáng kể. Đó là lý do tại sao họ quyết định bán tháo mà không do dự.
Tại sao trader cần phải kiểm soát tâm lý giao dịch?
Thúc đẩy các quyết định giao dịch
Cảm xúc và tâm lý ảnh hưởng đến quyết định giao dịch của nhà đầu tư. Do đó, nếu nhà giao dịch có thể kiểm soát cảm xúc này, họ có 50% cơ hội thành công. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên lưu ý rằng cảm giác mất một số tiền nhỏ khác với cảm giác mất một số tiền lớn.
Tỷ lệ thành công giao dịch cao hơn
Khi có sự tham lam, hoảng loạn và lo lắng, nhà đầu tư rất dễ đưa ra những quyết định sai lầm. Nếu như họ có thể kiểm soát cảm xúc của mình thì sẽ có cơ hội thành công hơn trong giao dịch. Điều đó không chỉ khả thi mà còn có lợi cho cả sức khỏe và ví tiền của chính trader.
Thông thường, cảm xúc của trader sẽ bị ảnh hưởng bởi sự biến động của thị trường. Nghĩa là, nếu thị trường tăng thì người chơi sẽ hài lòng vì sở hữu một số lượng lớn sản phẩm đó. Tuy nhiên, khi thị trường giảm, họ trở nên lo lắng, bối rối và sợ hãi. Do đó, hãy nhớ rằng vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở tư duy của nhà đầu tư.
Trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp
Để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp, trước tiên trader phải học cách kiểm soát cảm xúc của mình. Không có gì khác biệt cho dù nhà đầu tư đang ở trong một thị trường hỗn loạn hay biến động. Thay đổi cảm xúc và hành vi sẽ dẫn nhà đầu tư đến thành công lớn hơn.
Các yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex thường gặp
Các yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex đóng vai trò quan trọng đối với quyết định đầu tư của nhà giao dịch. Vì vậy, việc kiểm soát cảm xúc tốt sẽ giúp cho trader đạt được thành công nhất định trên thị trường. Một số yếu tố tâm lý phổ biến thường gặp của trader:
Lạc quan
Tâm lý lạc quan thường phổ biến ở những nhà đầu tư mới. Vì họ thường tin rằng thị trường tài chính sẽ giúp họ trở nên giàu có nhanh chóng trong tương lai. Đặc biệt, Uptrend là xu hướng dễ nhận thấy sự lạc quan yêu đời này.
Niềm tin
Đây cũng là một cảm xúc phổ biến trong một xu hướng tăng. Ví dụ, khi trader quyết định mua sản phẩm mà họ quan tâm, với một khoản tiền lớn vào thời điểm này. Họ hy vọng rằng sản phẩm họ mua sẽ giúp họ kiếm được nhiều tiền.
Hưng phấn
Đây là một mức độ cảm xúc sẽ không mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Ngược lại, nó hướng dẫn họ tham gia vào hành vi phi lý. Điều này bao gồm các hành động như bán hàng mà không cần suy nghĩ, nhồi lệnh giao dịch,…
Khi các cảm xúc này xuất hiện, trader thường không quan tâm đến những rủi ro mà thị trường gây ra. Thay vào đó, họ sẽ tìm cách kiếm tiền trong khi phớt lờ sự biến động của thị trường. Điều này cho thấy họ bỏ ra một số tiền lớn để mua các lệnh trên thị trường tài chính.
Lo lắng
Khi thị trường bắt đầu giảm, các nhà đầu tư sẽ cảm thấy hoang mang và lo lắng. Tuy nhiên, họ thường không quá quan tâm đến điều này vì họ tin rằng giá sẽ phục hồi và sự sụt giảm chỉ là tạm thời. Một trong đó chịu sự chi phối bởi 2 yếu tố sau:
- Thứ nhất: Chịu sự tác động của cảm xúc hưng phấn
- Thứ hai: Xu hướng đảo chiều của thị trường còn mơ hồ
- Lệnh Sell ở giai đoạn này không được khả dụng.
Sợ hãi
Nỗi sợ hãi sẽ xuất hiện nếu thị trường tiếp tục giảm nhanh chóng. Điều này thể hiện ở việc các nhà đầu tư bắt đầu đưa ra những quyết định thận trọng hơn khi thực hiện các giao dịch.
Thực tế, nhà đầu tư lo ngại rằng giá sản phẩm họ mua sẽ không thể tăng trở lại. Ngược lại, nó sẽ tiếp tục giảm khiến họ chịu tổn thất lớn. Lúc này, thị trường có xu hướng giảm mạnh hơn. Do đó, lệnh bán được đặt vào thời điểm này.
Tuyệt vọng
Sự tuyệt vọng theo sau nỗi sợ hãi như một cảm xúc. Khi các nhà giao dịch trải qua cảm giác tuyệt vọng, họ hành động một cách phi lý. Nguyên nhân là do giá tài sản mà họ đầu tư liên tục giảm, thua lỗ lớn khiến tâm lý không ổn định.
Đây cũng chính là giai đoạn bán tháo không cần suy nghĩ. Lúc này, tâm lý chung của nhà đầu tư là bán hàng càng sớm càng tốt, bất chấp có thu lại được vốn hay không. Cảm xúc này khiến các nhà giao dịch bất lực và sợ hãi.
Hoảng loạn
Các nhà đầu tư sẽ hoảng loạn sau khi trải qua cảm giác tuyệt vọng. Tại thời điểm này, việc bán tháo diễn ra liên tục và không ngừng nghỉ. Các nhà đầu tư bắt đầu chấp nhận thua lỗ và đưa ra những quyết định chớp nhoáng.
Giận dữ
Trader sẽ rất thất vọng và dễ dàng tức giận nếu đầu tư thất bại. Bởi vì họ đã mất một số tiền lớn từ quá trình đầu tư trước đó và hiện tại, họ tin rằng các sàn giao dịch hoặc thị trường chính là nguyên nhân gây ra tình trạng khó khăn của họ. Đây chính là thời điểm thị trường mất đi số lượng lớn người tham gia.
Cách kiểm soát tâm lý giao dịch Forex hiệu quả
Để kiểm soát tốt các yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex, nhà đầu tư cần chú ý các nguyên tắc sau:
Bước 1: Xây dựng nguyên tắc giao dịch
Mọi nhà đầu tư nên học cách thiết lập một bộ nguyên tắc và buộc mình phải tuân thủ kỷ luật trong từng giai đoạn của quá trình giao dịch. Điều này sẽ giúp cho họ nhanh chóng đạt được mục tiêu đã đặt ra. Tuy nhiên, để xây dựng nguyên tắc giao dịch trước tiên cần phải:
- Định hình phong cách giao dịch: Đầu tiên, các nhà đầu tư phải quyết định phương thức giao dịch mà họ sẽ sử dụng, chẳng hạn như phân tích kỹ thuật hoặc cơ bản, tín hiệu giao dịch, cách đặt lệnh hoặc chốt lời tại bất kỳ thời điểm nào,… Thiết lập phương pháp của riêng trader để tận dụng tối đa từ đó.
- Tuân thủ nguyên tắc giao dịch: Khi giao dịch, nhà đầu tư phải thiết lập một bộ nguyên tắc chung. Trên thực tế, mỗi cá thể đầu tư đều có thói quen, tính cách và phương pháp giao dịch khác nhau, vì vậy hãy tuân thủ các nguyên tắc của riêng mình để có kết quả tốt nhất.
Bước 2: Tích lũy kinh nghiệm và kiến thức giao dịch
Không thể nắm bắt được mọi biến động của thị trường tài chính, cho dù trader là người mới hay nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm. Do đó, các nhà giao dịch đôi khi có thể dự đoán xu hướng giá bằng cách sử dụng các tin tức và sự kiện, phân tích kỹ thuật hoặc cơ bản, nhưng điều này phải dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của chính họ để đưa ra quyết định tốt nhất.
Bước 3: Ghi chép nhật ký giao dịch
Nhật ký giao dịch có thể giúp các nhà đầu tư nhìn lại bản thân họ tại các khoảng thời gian trước đó. Nhật ký giao dịch này không chỉ đơn giản là một bản tóm tắt mà còn ghi chép lại những cảm nghĩ và hành động cụ thể của nhà đầu tư.
Hơn nữa, cuốn sổ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về trạng thái tài khoản, phương pháp, kinh nghiệm và toàn bộ quá trình giao dịch cho các nhà đầu tư. Đồng thời, nó phản ánh lợi nhuận đầu tư và cung cấp các cơ hội giao dịch hiệu quả hơn. Một số nội dung phổ biến trong nhật ký giao dịch như sau:
- Mật độ giao dịch trên thị trường
- Quá trình giao dịch thành công
- Tài sản đầu tư nào có khả năng sinh lời tốt
- Cảm xúc và hành động của nhà đầu tư trong giao dịch
Bước 4: Giữ tâm lý ổn định
Yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex mà trader cần xem xét đó là thường xuyên theo dõi và đọc các tin tức chọn lọc hoặc các nhận định mang tính chuyên môn cao, cũng như các phân tích dựa trên dữ liệu vững chắc. Đồng thời, giữ tâm lý ổn định, sáng suốt trước những thông tin tiêu cực để tránh hiệu ứng đám đông hay còn gọi là FOMO.
Hơn nữa, khi đầu tư, nhà giao dịch phải luôn bám sát kế hoạch. Đặc biệt, biết cách thay đổi thích nghi với những diễn biến tiêu cực trên thị trường.
Bước 5: Quản lý vốn thông minh
Phản ứng tâm lý của các nhà đầu tư khác nhau tùy thuộc vào việc họ mất một khoản tiền nhỏ hay lớn. Trader nên có kế hoạch quản lý vốn hợp lý nhất để giảm số lần thua lỗ ảnh hưởng đến lợi nhuận lâu dài.
Như vậy, thành công của nhà đầu tư được quyết định bởi yếu tố tâm lý trong đánh giá sàn Forex. Để nắm bắt cơ hội giao dịch đạt kết quả tốt trên thị trường Forex, các nhà đầu tư phải kiểm soát tốt tâm lý giao dịch, quản lý rủi ro, kiên nhẫn và tự tin, đồng thời học hỏi từ các trader khác. Chúc trader thành công.