Cổ phiếu quỹ là gì? Cổ phiếu quỹ là loại hình cổ phiếu đặc biệt khi không được giao dịch hoặc lưu thông trên thị trường chứng khoán. Thay vào đó, tổ chức phát hành sẽ mua lại cổ phiếu và giữ quyền sở hữu. Vậy Treasury Stock có đặc điểm gì? Cách mua bán cổ phiếu quỹ trên thị trường? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

• Cổ phiếu ESOP là gì? Lợi ích và rủi ro mà ESOP đem lại
• Bảo lãnh thanh toán là gì và vai trò của nó trong giao dịch thương mại

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ hay còn gọi là Treasury Stock là một loại cổ phiếu do các công ty cổ phần phát hành sau đó được họ mua và sở hữu bằng vốn pháp định. Tuy nhiên, số cổ phiếu này không được tính vào tổng số cổ phiếu đang lưu hành.

Cổ phiếu quỹ thường được thể hiện trong báo cáo tài chính của công ty dưới dạng số lượng cổ phiếu thuộc sở hữu của công ty. Số cổ phiếu này được tạo ra khi công ty cổ phần mua lại số cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường. Việc công ty mua một lượng lớn cổ phiếu quỹ chứng tỏ tình hình tài chính vững mạnh của công ty. Đây là phương thức mua bán hợp pháp và được chấp nhận theo luật pháp và thông lệ quốc tế.

Đặc điểm cơ bản của Treasury Stock

Bản chất của Treasury Stock là nó thuộc về một công ty và các cổ đông cũng là chủ sở hữu của công ty. Theo đó, cổ phiếu quỹ được coi là cổ phiếu phổ thông đại diện cho tất cả các cổ đông và tương ứng với tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư. Một số đặc điểm cơ bản của cổ phiếu quỹ như sau:

• Cổ phiếu quỹ không nhận cổ tức bằng tiền mặt.
• Cổ phiếu quỹ không được thưởng hoặc trả cổ tức bằng cổ phiếu.
• Cổ phiếu quỹ không có quyền biểu quyết trong công ty về các vấn đề lớn.
• Cổ phiếu quỹ không được sử dụng để mua cổ phiếu mới hoặc cổ phiếu ưu đãi của công ty.
• Thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) không bao gồm cổ phiếu quỹ.
• Cổ phiếu quỹ không được hưởng vốn khi công ty thanh lý tài sản sau khi phá sản
• Tổng số lượng cổ phiếu quỹ được giới hạn ở tỷ lệ vốn hóa.
• Nếu mua cổ phiếu quỹ, công ty có thể hủy bỏ hoặc giữ lại và bán ra thị trường nếu cần vốn.
• Công ty không cần xác định lãi lỗ khi mua bán cổ phiếu quỹ mà chỉ xác định tình hình tăng, giảm vốn, thặng dư vốn cổ phần.

Quy định mua bán cổ phiếu quỹ

Doanh nghiệp phải đảm bảo các giao dịch mua, bán cổ phiếu quỹ phù hợp với quy chế mua lại cổ phần do công ty quyết định:

• Công ty không được mua quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã chào bán, cũng như một phần hoặc toàn bộ số lượng cổ phần ưu đãi theo quy định.
• Hội đồng quản trị có thể mua lại tối đa 10% tổng số cổ phần của từng loại đã được chào bán trong 12 tháng trước đó.
• Hội đồng quản trị có thẩm quyền ấn định giá mua lại cổ phần, không được cao hơn giá thị trường tại thời điểm đó.
• Khi công ty mua lại cổ phần phải được tất cả cổ đông chấp thuận trong vòng 30 ngày, tương ứng với thời hạn cổ đông nộp đề nghị chào bán đảm bảo.

Điều kiện mua bán cổ phiếu quỹ

Điều kiện mua lại cổ phiếu quỹ

• Công ty phải có đủ vốn cho việc mua lại, được xác định bằng báo cáo tài chính được lập theo quy định.
• Công ty mẹ có thể sử dụng thặng dư vốn cổ phần và các quỹ khác để mua lại cổ phiếu quỹ nhưng vẫn phải căn cứ vào báo cáo tài chính để xác định.
• Nếu công ty mẹ mua bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thì vốn phải nhỏ hơn lợi nhuận.
• Khi mua phải có phương án mua lại và thời gian thực hiện, cũng như nguyên tắc xác định giá.

Điều kiện bán cổ phiếu quỹ

• Công ty cổ phần chỉ được bán cổ phiếu quỹ sau 6 tháng kể từ ngày mua gần nhất. Trường hợp mua cổ phiếu quỹ để thưởng cho nhân viên hoặc sửa lỗi giao dịch thì việc bán cổ phiếu quỹ sẽ được hoàn tất trong thời gian sớm nhất.
• Hội đồng quản trị phải thông qua phương án bán cổ phiếu quỹ và nêu rõ thời gian thực hiện cũng như giá nguyên tắc xác định việc bán cổ phiếu quỹ.
• Công ty chứng khoán phải được chỉ định thực hiện giao dịch bán khi công ty cổ phần bán cổ phiếu quỹ.

Mua cổ phiếu quỹ để làm gì?

Việc tổ chức phát hành mua lại cổ phiếu quỹ sẽ có những ưu điểm sau:

• Tăng cường kiểm soát doanh nghiệp: Hạn chế khả năng các cá nhân, tổ chức lợi dụng việc giá cổ phiếu giảm để mua với số lượng lớn trong tương lai nhằm thao túng, giành quyền kiểm soát công ty.
• Mua và bán lại: Các công ty thường mua cổ phiếu quỹ khi thị trường đi xuống và bán lại chúng khi thị trường lên. Khoản chênh lệch giá này sẽ không được tính vào lợi nhuận ròng nhưng sẽ giúp công ty có dòng tiền và thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính.
• Chỉ số tài chính công ty được cải thiện: Khi chi phí mua cổ phiếu đang lưu hành của công ty giảm xuống, một số chỉ số khác chẳng hạn như ROE và EPS, sẽ tăng lên. Vào thời điểm nhu cầu mua cổ phiếu công ty lớn góp phần làm tăng giá.

Cách thức mua cổ phiếu quỹ trên thị trường

Khi mua bán cổ phiếu quỹ, công ty cổ phần có cổ phiếu niêm yết phải tuân theo quy chế của Sở giao dịch chứng khoán. Trường hợp công ty cổ phần không niêm yết cổ phiếu thì phải mua lại cổ phiếu quỹ thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.

Hiện nay, có hai cách mua cổ phiếu quỹ phổ biến trên thị trường là phương thức khớp lệnh và phương thức thỏa thuận. Cụ thể như sau:

• Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu x 50% biên độ dao động cổ phiếu)
• Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu x 50% biên độ dao động cổ phiếu)

Công ty kinh doanh chứng khoán thực hiện giao dịch cổ phiếu quỹ thông qua khớp lệnh chỉ được đặt lệnh với khối lượng xác định tối thiểu là 3% và khối lượng xác định tối đa là 10% tổng khối lượng giao dịch trong ngày.

Xem thêm: Bí quyết quản lý vốn Forex hiệu quả dành cho nhà đầu tư

Ưu nhược điểm khi mua cổ phiếu quỹ

Ưu điểm

• Số lượng cổ phiếu quỹ lưu hành giảm khi công ty mua lại. Do đó, thu nhập trên mỗi cổ phiếu sẽ tăng >> Tăng trưởng EPS >> Tăng giá trị cổ phiếu
• Có được niềm tin của các cổ đông và các nhà đầu tư bên ngoài tin rằng cổ phiếu bị định giá thấp và có giá trị.
• Trong trường hợp cổ phiếu giảm giá, công ty có thể trấn an các cổ đông rằng nó vẫn hoạt động tốt.

Nhược điểm

• Mua cổ phiếu quỹ đồng nghĩa với việc giảm tiền mặt cho hoạt động kinh doanh.
• Sự mất an toàn tài chính ảnh hưởng đến các chủ nợ và cổ phiếu quỹ có thể bị lạm dụng. Thậm chí, ban quản lý mua cổ phiếu quỹ từ các cá nhân cụ thể gây bất lợi cho các cổ đông.

Một số lưu ý khi đầu tư cổ phiếu quỹ trên thị trường

Khi nhà đầu tư mới bắt đầu giao dịch thì cần chú ý những vấn đề sau để có chiến lược đầu tư đúng đắn:

• Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu phổ thông trong các công ty được công ty thoái vốn hoặc giữ lại một số lượng lớn khi cần thiết.
• Để giảm vốn điều lệ, cổ phiếu quỹ có thể bị hủy bỏ với sự chấp thuận của đại hội đồng cổ đông.
• Cổ phiếu quỹ có thể được phát hành bất cứ lúc nào
• Khi công ty mua lại cổ phiếu quỹ sẽ bị mất một số tiền và vốn. Do đó, ban lãnh đạo phải tính toán kỹ lưỡng và đưa ra các phương án dự phòng để tránh gián đoạn hoạt động kinh doanh.

Như vậy, việc mua lại cổ phiếu quỹ được coi là một hình thức đầu tư cho doanh nghiệp, nếu tình hình kinh doanh thuận lợi, giá trị cổ phiếu sẽ tăng lên. Khi đó, công ty bán cổ phiếu quỹ sẽ kiếm lời, làm tăng thặng dư vốn cổ phần. Mong rằng, qua bài viết nhà đầu tư sẽ hiểu rõ hơn về cổ phiếu quỹ là gì? Hãy theo dõi Sanuytin.com để cập nhật thêm kiến thức Tài chính cũng như chọn được hình thức sinh lời dài hạn nhé!